برای بیان اصولی تعریف مشاوره خانواده باید بگویم که مشاوره خانواده زیردسته ای از روان شناسی و روان درمانی است که باعث بهبود روابط اعضای یک خانواده می‌شود وتعاملات و ارتباطات آنها را افزایش می‌دهد.
همانطور که می‌دانید وجود مشکلات در خانواده می‌توانند باعث دلزدگی و ناامیدی افراد خانواده بشوند و روی زندگی و آینده تاثیرگذار باشند و اما در این حین مشاور خانواده به کمک اعضا می‌آید و توانایی حل مشکلات را در آنها بوجود می آورد . در ادامه به وظایف ، زمان مناسب مراجعه و مطالب بسیار دیگری را در رابطه با مشاور خانواده برایتان شرح می دهیم ادامه این مطلب را از دست ندهید .
زمان درست مراجعه به مشاور خانواده
برخی اوقات این احساس در یک فرد یا خانواده دیده می شود که توانایی حل کردن یک مشکل را دارا نیستند و مدیریت شرایط از کنترل آنها خارج شده است . در این هنگام تمام تلاش‌های خود را بی فایده می شمارند و تغییری احساس نمی کنند .همانطور که ذکر کردیم در این زمان تنها یک مشاور خانواده مجرب می‌تواند شما را برای رفع مشکل موجود راهنمایی کند و راهکارهای جدیدی در اختیارتان قرار دهد .
به طور کلی زمان‌های نیاز مراجعه به مشاور خانواده در موارد زیر می باشد :
- خشونت خانگی
- طلاق
- اختلافات شدید والدین
- خیانت
- اختلافات جدی میان اعضای خانواده
- مشکلات و اختلافات در رابطه با مسائل مالی
- مشکلات رفتاری کودکان
- مشکلات خواهران و برادران
- اضافه شدن عضو جدید به خانواده به عنوان مثال فرزندخوانده یا خواهر برادر جدید
- مشکلات تحصیلی و یا اعتیاد اعضای خانواده
مزایای مشاور خانواده
- بهبود ارتباطات درون خانواده
- تقویت پیوندها
- ایجاد عزت نفس در اعضای خانواده
- زندگی شادتر اعضا
- برخورد مناسب والدین و فرزندان هنگام جدایی و طلاق
- سلامت روحی و روانی
انواع مشاوره خانواده
- مشاوره خانواده بوون یان : بسیاری از خانواده ها تمایلی به مراجعه حضوری در دفاتر مشاوره و کلینیک ها را ندارند ، در این زمان روش مناسب برای خانواده مشاوره خانواده بوون یان است که این روش از روش دو قسمت اصلی تشکیل شده است . قسمت اول استراتژی مثلثی است که در آن مشاور سعی می‌کند با برقراری ارتباط با یک شخص سوم مشکلات بین دو نفر دیگر را حل کند اما در قسمت دوم مشاور به عنوان یک واسطه گر با استفاده از روش‌های غیرمستقیم تلاش می‌کند تعارضات بین اعضا را حل کند.
- روش مشاوره ساختارمند : در این روش مشاور نقش اعضای خانواده را تنظیم می‌کند تا به رفع مشکلات کمک کند . این روش در مواقع ای کاربرد دارد که اعضای خانواده نقش خود را به درستی انجام نمی دهند و تعادل رفتاری خود را از دست داده‌اند .
- در این روش مشاور با استفاده از تکنیک های خاص و در نظر داشتن رویکردهای خنثی به نحوی آموزش رفتارهای درست را به اعضای خانواده می‌دهد که هیچ یک از اعضا احساس نکنند مشاوره در حال دخالت در مسائل شخصی و خانوادگی آنهاست .
- روش مشاوره خانواده استراتژیک : این روش مناسب آن دسته از خانواده هایی است که می خواهند در کمترین زمان ممکن بهترین نتیجه را دریافت کنند . تصمیم‌گیری در این روش به عهده مشاور می باشد ، همچنین در روش مشاوره خانواده استراتژیک راهکارهایی به فرد که دچار مشکل شده ارائه داده می‌شود تا به صورت لحظه ای و آنی اقدام به رفع آن بکند . وظیفه اصلی مشاور در روش استراتژیک دادن روحیه و امید بسیار به هر یک از اعضای خانواده است ، تا طبق این امید مسائل را به صورت ریشه‌ای حل کنند .
ویژگی های یک درمانگر و مشاور خانواده خوب
- عادلانه و همدلانه تمام افراد یک خانواده
- توانایی حل مسائل و مشکلات
- سوالاتی بپرسد که تاریخچه الگو و روش رفتاری و زندگی خانواده را مشخص کند
- با سوالات خود تمرکز اعضا را از یکدیگر به خود معطوف کند
- توجه به متفاوت بودن فرهنگ هر خانواده و داشتن دیدی باز
- درمانگر باید بتواند اعتماد حضار را به خود جلب کند تا راهکارهای ارائه شده است کاربرد داشته باشد و به خانواده کمک کند
- توانایی قضاوت نکردن و برابر دانستن تمامی اعضا به یک اندازه
در جلسات مسافران مشاوره خانواده چه اتفاقات و صحبت‌های صورت می‌پذیرد
در این جلسات اولین اقدامی که درمانگر انجام می دهد صحبت با تک تک افراد یک خانواده است ، تا بتواند ریشه مشکلات و روحیات در هر فرد را شناسایی کند و بفهمد چه اتفاقی در حال رخ دادن می باشد . با پرسیدن سوالات مشکلی که به وجود آمده را از دیدگاه هر یک از اعضا بررسی می‌کند و راه‌حل‌های آن ها را نیز گوش می‌دهد .
در مرحله بعد درمانگر طبق اطلاعاتی که با پرسشها و صحبت‌های خود به دست آورده ، طرحی برای رفع مشکل برنامه ریزی می کند و به اجرای آن می پردازد . این روش باعث می‌شود که تمامی مشکلات و تعارضات در خانواده حل شود آن هم بدون ایجاد درگیری و سرزنش بین اعضای خانواده .
از دیگر اقداماتی که یک درمانگر انجام می‌دهد کمک به اعضای خانواده برای ایجاد تعاملات بیشتر جهت حل مشکل و ایجاد صمیمیت می باشد و آنها را راهنمایی می کند تا به طور درست راهکارهای خود را برای مشکل موجود ارائه دهند . البته درمانگر نیز همانند تمامی موضوعات دیگر امکان دارد نتواند مشکل را به صورت کامل حل کند و از بین ببرد ، اما می تواند راهکار های بسیاری را به اعضا آموزش دهد تا آنها به روش های کاربردی تری عمل کنند .
جلسات بین درمانگر و مراجعین هرگز نباید طولانی باشد و تعداد جلسات به طور میانگین از ۸ تا ۱۲ جلسه می باشد . مدت زمان بین جلسات ، تایم هر جلسه و حتی بیشتر یا کمتر شدن تعداد جلسات ، بستگی به شما مشکلتان طبق تشخیص درمانگر خواهد داشت .